Upcycling

Upcycling σημαίνει δημιουργική επαναχρησιμοποίηση. Είναι μια ειδική διαδικασία ανώτερη της ανακύκλωσης που στόχο έχει όχι μόνο την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων, αλλά την επεξεργασία άχρηστων προϊόντων σε νέες, υψηλότερης ποιότητας προϊόντα. Το Upcycling ξεχωρίζει σαν διαδικασία για την αειφόρο καινοτομία του καθώς χρησιμοποιεί τα υλικά στην αρχική τους μορφή, εξοικονομεί πόρους και χρήματα αυξάνοντας έτσι την ποίότητα του προιόντος. Στόχος του upcycling είναι να αποφευχθεί η σπατάλη δυνητικά χρήσιμων υλικών με τη χρήση των υφιστάμενων. Αυτό μειώνει την κατανάλωση των νέων πρώτων υλών κατά τη δημιουργία νέων προϊόντων. Η μείωση της χρήσης των νέων πρώτων υλών μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της χρήσης ενέργειας, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης των υδάτων, ακόμη και αερίων του θερμοκηπίου των εκπομπών.

Upcycling είναι το αντίθετο του downcycling (υποβαθμιστική ανακύκλωση), το οποίο είναι το άλλο μισό του recycling (ανακύκλωση). Η υποβαθμιστική ανακύκλωση περιλαμβάνει την μετατροπή των υλικών και προϊόντων σε νέα υλικά χαμηλότερης ποιότητας, ενώ η ανακύκλωση συνεπάγεται τη μετατροπή ή την εξόρυξη χρήσιμων υλικών από ένα αρχικό προϊόν σε σκόνη δημιουργώντας ένα διαφορετικό προϊόν ή υλικό πάλι απο την αρχή.

Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου upcycling ήταν από τον Reiner Pilz της το 1994. Η έννοια ενσωματώθηκε αργότερα από τον William McDonough και Michael Braungart το 2002 στο βιβλίο τους Cradle-to-Cradle: Να ξαναφτιάξουμε τον τρόπο που κάνουμε τα πράγματα . Οι McDonough και Braungart ήταν πρωτοπόροι στον τομέα της upcycling, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε όλοι να παρατείνουμε τη ζωή των προϊόντων.

Η παράδοση της επαναχρησιμοποίησης σε τέχνη ενηλικιώθηκε σποραδικά στα μέσα του 20ου αιώνα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα upcycling είναι ο Πύργος Watts (1921-1954) στο Λος Άντζελες ο οποίος είναι φτιαγμένος απο παλιοσίδερα, κεραμικά και σπασμένα γυαλιά σε μεγάλη κλίμακα και αποτελείται από 17 διαφορετικές γλυπτικές κατασκευές, με την ψηλότερη να φτάνει σε ύψος άνω των 30μ.

Ένα άλλο πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ορχήστρα de Instrumentos Reciclados de Cateura στην Παραγουάη, τα μουσικά όργανα της οποίας είναι κατασκευασμένα από υλικά που προέρχονται από τον χώρο υγειονομικής ταφής που Cateura.

Κάπως έτσι ξεκίνησε και η convert art, μετατρέποντας παλιές σαμπρέλες σε χρηστικές τσάντες και αξεσουάρ και το -πλέον- άχρηστο ηλεκτρολογικό υλικό σε πανέμορφα κοσμήματα και διακοσμητικά.